B1 Vitamini veya diğer adıyla Tiamin, vücudun enerji üretimi ve sinir fonksiyonları için hayati öneme sahip bir vitamindir. Bu su çözünür vitamin, karbonhidratların enerjiye dönüştürülmesinde önemli bir rol oynar ve sinir sistemimizin düzgün çalışmasını sağlar. Ancak, Tiamin’in ne olduğunu, hangi besinlerde bulunduğunu ve sağlığımız üzerindeki önemini tam olarak biliyor muyuz? Bu makalede, B1 Vitaminini daha iyi anlamanıza yardımcı olacak tüm bilgileri bulabilirsiniz. Haydi, bu keşfe başlayalım!
B1 Vitamini (Thiamin) Nedir?
Makale İçeriği
B1 vitamini nedir sorusunun cevabı olarak, diğer adıyla tiamin olan B1 ilk keşfedilen vitamin olup ilk kez 1926 yılında pirinç kabuklarından ayrıştırılmış olan ve B vitaminleri arasında yer alan bir vitamindir.
B1 Vitamininin (Thiamin) Faydaları Nelerdir?
Tüm vitaminler gibi B1 vitamini de vücudun metabolizmasını destekleyen ve pek çok sistemimizin sağlıklı çalışmasına yardımcı olan bir vitamindir. B1 vitaminin vücuda pek çok faydası vardır. Bu faydaları şu şekilde sıralayabiliriz:
Kan Dolaşımını Düzenler
Kan dolaşımını düzenleyerek kan dolaşımına bağlı rahatsızlıkların önlenmesini sağlar ve aynı zamanda bu tarz rahatsızlıklar varsa bu rahatsızlıkların semptomlarının azalması konusunda yardımcı olur.
Damar Sertliğine Karşı Korur
Damar sertliğine karşı koruyucu özellik gösteren B1 vitaminini düzenli tüketerek kalp ve damar hastalıklarına karşı koruma sağlayabilirsiniz.
Karbonhidrat Metabolizmasında Rol Oynar
B1 vitamini karbonhidratların parçalanması yoluyla vücuda enerji temin eden glikoza ayrıştırılmasını sağlar. Karbonhidratlardan elde edilen enerji de başta merkezi sinir sistemi ve kalp olmak üzere pek çok sistemin ihtiyacı olan enerjiyi temin etmesini sağlar.
Algılama ve Kavrama Kapasitesini Arttırır
B1 vitamini faydaları arasında B1 vitaminin öğrenme ve kavrama potansiyeli arttırması yer almaktadır. Merkezi sinir sistemi üzerinde direkt olarak etkiye sahip olan bu vitamini gerekli oranda tüketirseniz okul ve iş hayatınızdaki başarınızda artış gözlemleyebilirsiniz. Yine aynı şekilde hafızanızın güçlenmesinde ve konsantrasyonunuzun artmasında da B1 vitamini size yardımcı olacaktır.
Yaşlanmayı Geciktirir
Çok güçlü bir antioksidan olan B1 vitamini deride siyah nokta, kırışıklık gibi yaşlanma belirtilerine karşı cildinizi koruyacaktır.
Göz Rahatsızlıklarına İyi Gelir
B1 vitaminin göz sağlığı üzerinde doğrudan etkisi vardır; B1 vitamini katarakt oluşumunu önlemeniz konusunda sizlere yardımcı olacaktır.
Kötü Alışkanlıklara Karşı Koruyucu Özellik Gösterir
B1 vitamini ne işe yarar diye merak ediyorsanız B1 vitaminin yararlarından bir diğeri de kötü alışkanlıkların olumsuz etkilerini azaltarak organizmanızı koruyan bir vitamin olmasıdır. Alkol ve sigara gibi kötü alışkanlıklarınız varsa ve bu alışkanlıklarınızın olumsuz etkilerini biraz da olsa azaltmak istiyorsanız B1 vitamini tüketebilirsiniz.
Erken Dönem Böbrek Hastalıklarını Önleyicidir
Warwick Üniversitesi araştırmacılarınca ortaya konulan ve Diyabetoloji Dergisi’nde yayınlanan araştırma sonuçlarının ışığında, B1 vitamini Tip 2 diyabet rahatsızlığı olan kişilerde erken dönem böbrek hastalıklarını önleyici özellik göstermektedir.
Yüksek Kan Şekerine Karşı Korur
B1 vitamini yine yüksek kan şekeri düzeyi nedeniyle olumsuz etkilenen hücrelere karşı koruma sağlamaktadır. Hücrelerin yüksek kan şekeri düzeyinden minimum şekilde etkilenmesini sağlayarak diyabet hastalarına yardımcı olmaktadır.
B1 Vitamini Eksikliği Nelere Yol Açar?
B1 vitamini eksikliği diğer tüm vitamin eksikliklerinde olduğu gibi organizma sistemlerimizin zarar görmesine ve bazı rahatsızlıkların ortaya çıkmasına neden olabilir. B1 vitamini eksikliği durumunda ortaya çıkabilecek semptom ve durumlar aşağıdaki gibidir:
Sinir Sisteminde Rahatsızlıklara Yol Açabilir
Sağlıklı bir sinir sistemi için olmazsa olmaz olan bu vitaminin eksikliği durumunda sinir sistemine bağlı olarak birtakım rahatsızlıkların görülmesi olasıdır. Örneğin beyin ve sinirler enerji ihtiyacını glikozdan temin ettikleri ve B1 vitamini de karbonhidratların glikoza çevrilmesini sağladığı için eksikliği durumunda enerji ihtiyacını karşılayamayan beyin ve sinir dokuları öncelikli olarak zarar görecektir.
Ritim Bozukluğuna ve Kalp Yetmezliğine Neden Olabilir
Kalp damarlarının sertleşmesini önleyen ve kalbin çalışması için ihtiyacı olan enerjiyi temin etmesinde yardımcı olan B1 vitamini eksikliği halinde başta kalp yetmezliği, ritim bozuklukları (aritmi) ve kalp damar rahatsızlıkları olmak üzere pek çok rahatsızlık görülebilir.
Beriberi Hastalığına Yol Açabilir
B1 vitamini alımı yüksek oranda aksatılırsa ve vücudun ihtiyacı olan B1 vitamini ihtiyacı uzun süre temin edilmezse B1 eksikliği sonucunda beri beri hastalığı ortaya çıkabilir. Bu rahatsızlık vücutta sıvı birikimi, kas güçsüzlüğü, bulantı ve iştahsızlık belirtileri ile kendisini belli etmekte ve tedavi edilmediği takdirde ölüme kadar giden sonuçlara neden olabilmektedir.
Wernicke – Korsakoff Sendromu Ortaya Çıkabilir
B1 vitamini eksikliği direkt olarak beyin ve sinir dokularını etkilediği için B1 eksikliği durumunda Wernicke Korsakoff sendromu olarak bilinen beyin hastalığı ortaya çıkabilir.
Sindirim Sisteminde Problemler Görülebilir
B1 vitaminin sindirim sisteminin çalışmasında ve işlemesinde direkt olarak etkisi vardır. Bu vitamin eksikliği halinde sindirim sisteminde problemler ortaya çıkabilir. Şişkinlik, sindirme güçlüğü gibi rahatsızlıklar görülebilir.
B1 Eksikliği Riski Altında Bulunan Kişiler Kimlerdir?
Bazı kişiler kullandıkları ilaçlar, beslenme tarzları, yaş faktörü gibi nedenlerle B1 vitaminine daha çok ihtiyaç duyan ve bu nedenle B1 görülmesi riski yüksek olan kişilerdir. Bu kişiler şu şekildedir:
- Fazla alkol kullananlar
- Antiasit ve doğum kontrol ilacı kullanan kişiler
- Yaşlılar
- Yoğun stres altında olanlar
- Karbonhidrat oranı çok yüksek beslenme tarzı ile beslenen kişiler
- Emziren ve hamile kadınlar
B1 Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
B1 vitamini eksikliği belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Bacaklarda uyuşukluk
- İştahsızlık
- Depresif durumlar
- Yorgunluk ve enerji kaybı
- Kabızlık
- Göz sorunları
- Kas krampları
- Unutkanlık
- Kilo kaybı
B1 Vitamini Nelerde Bulunur?
B1 vitamini bulunan besinler aşağıdaki gibidir:
- Meyve
- Sebzeler
- Süt ve süt ürünleri
- Rafine edilmemiş tahıllar
- Ay çekirdeği
- Et ve balık ürünleri
- Bira mayası
- Pirinç kabuğu
- Bezelye
B1 Vitamininin Günlük Kullanımı
Günlük B1 vitamini alımı 1 ile 1,5 mg arasındadır. B1 vitaminini tek başına alabileceğiniz gibi diğer vitamin eksikliği durumunuz varsa B vitaminleri ile birlikte alarak da B vitamini eksikliği sorununuzu daha kolay bir şekilde halledebilirsiniz. Yine diğer B vitaminleri ile birlikte kullanıldığında B1 vitamini daha etkili olacaktır. Bilinen toksik bir etkisi olmayan bu vitamini fazla tüketmeniz halinde tüketilen fazla miktar vücutta depolanmadan idrar yolu ile atılacaktır.
