Dış Gebelik: Belirtileri, Nedenleri ve Risk Faktörleri
Makale İçeriği
Dış gebelik, hamilelik sırasında döllenmiş yumurtanın rahim dışında bir yere implante olması durumudur. Genellikle fallop tüplerinde meydana gelir ve “tubal gebelik” olarak da adlandırılır. Yumurta ayrıca yumurtalık, karın veya rahim ağzına yerleşebilir. Bu durumda, hamileliğin normal olarak gelişebilmesi için uygun olmayan bir alanda yer alır. Dış gebelik ilerledikçe, implante olduğu organı zorlar ve sonunda yırtılmasına neden olabilir. Bu durum şiddetli iç kanamaya yol açabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir. Dış gebelik genellikle doğal bir doğumla sonuçlanmaz.
Dış Gebeliğin Belirtileri
Dış gebeliğin belirtileri, erken dönemde genellikle normal bir hamileliğin belirtilerine benzerdir. Bunlar arasında adet gecikmesi, göğüslerde hassasiyet, mide bulantısı, kusma, yorgunluk ve sık idrara çıkma yer alabilir. Ancak, dış gebeliğin özgün belirtileri şunları içerebilir:
- Ağrı: Dış gebelik genellikle ağrıya neden olur. Pelvik bölgede veya karında ağrı hissedebilirsiniz. Ayrıca omuz veya boyunda da ağrı olabilir. Eğer dış gebelik yırtılırsa, şiddetli ve keskin bir ağrı hissedebilirsiniz.
- Vajinal Kanama: Dış gebelikte vajinal kanama da görülebilir. Bu genellikle hafif lekelenme veya kanamayla kendini gösterebilir.
- Baş Dönmesi ve Bayılma: Kan kaybından kaynaklanan düşük tansiyon nedeniyle baş dönmesi veya bayılma yaşayabilirsiniz.
- Diğer Belirtiler: Bel ağrısı, baş ağrısı, hızlı nabız, halsizlik gibi diğer belirtiler de dış gebelikle ilişkili olabilir.
Dış Gebeliğin Nedenleri
Dış gebeliğin nedenleri tam olarak anlaşılamamış olsa da, aşağıdaki faktörler dış gebelik riskini artırabilir:
- Fallop tüplerinde hasar veya blokaj: Önceki enfeksiyonlar, cerrahi müdahaleler veya doğuştan gelen anormallikler fallop tüplerinde hasara veya blokaja neden olabilir.
- Pelvik inflamatuar hastalık (PID): PID, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların neden olduğu bir rahatsızlıktır ve fallop tüplerinde hasara yol açabilir.
- Önceki dış gebelik: Daha önce dış gebelik geçirmiş olmak, tekrar bir dış gebelik yaşama riskini artırabilir.
- Doğurganlık tedavileri: Tüp bebek gibi doğurganlık tedavileri, dış gebelik riskini artırabilir.
- Tütün kullanımı: Sigara içmek, dış gebelik riskini artırır.
Dış gebelik acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir durumdur. Erken teşhis ve tedavi önemlidir. Belirtiler yaşıyorsanız veya dış gebelik riskiniz olduğunu düşünüyorsanız, derhal sağlık uzmanınıza başvurun.
Dış Gebelik: Nedenleri, Tanısı ve Tedavisi
Dış gebelik, döllenmiş yumurtanın fallop tüpleri dışında bir yere implante olması durumunda ortaya çıkan bir durumdur. Bu durum genellikle aşağıdaki nedenlere bağlı olarak meydana gelir:
- Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID): PID, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların neden olduğu bir rahatsızlıktır ve fallop tüplerinde hasara yol açabilir. Bu hasar, döllenmiş yumurtanın tüplerden geçişini engelleyerek dış gebeliğe neden olabilir.
- Endometriozis: Endometriozis, rahim astarındaki dokunun uterus dışında büyümesi durumudur. Bu durumda, endometriyum dokusu yumurtalıklara, fallop tüplerine veya karın boşluğuna yerleşebilir ve dış gebeliğe yol açabilir.
- Önceki Karın veya Fallop Tüpü Ameliyatları: Önceki karın veya fallop tüpü ameliyatlarından kaynaklanan yara dokusu, tüplerin normal fonksiyonunu etkileyebilir ve dış gebelik riskini artırabilir.
- Doğumsal Anormallikler: Nadir durumlarda, doğuştan gelen doğum kusurları fallop tüplerinin şeklini etkileyebilir ve dış gebelik riskini artırabilir.
Dış gebelik genellikle ultrason ve diğer tıbbi görüntüleme testleriyle teşhis edilir. Ultrason, gelişmekte olan fetüsün nerede olduğunu belirlemek için kullanılır. Ancak, hamileliğin erken dönemlerinde ultrasonda görüntülenmesi zor olabilir. Bu durumda, doktor vajinal değnek benzeri bir test yapabilir.
Dış gebelik tedavisi, gebeliğin boyutu, konumu ve anne adayının genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Erken dönemdeki dış gebelikler bazen metotreksat adı verilen bir ilaçla tedavi edilebilir. Bu ilaç, embriyonun büyümesini durdurur ve vücut tarafından emilmesine yardımcı olur. Ancak, hamilelik ilerlemişse veya tehlikeli bir durum oluşturuyorsa, cerrahi müdahale gerekebilir.
Dış gebelik tedavisi sonrasında, hamilelik hormonu seviyelerinin sıfıra düşmesi ve dış gebelik dokularının tamamen temizlenmesi için düzenli takip gereklidir. Bazı durumlarda, ilave tedavi veya ameliyat gerekebilir.
Dış Gebelik Nasıl Anlaşılır?
Bir kadın dış gebelik riski taşıyorsa, doktor genellikle ultrason yoluyla fetüsün yerini belirlemeye çalışır. Ancak, genellikle fetüs, bir kadının son menstruasyon döngüsünden 5 veya 6 hafta sonra bile ultrasonda görülemeyecek kadar miniktir. Eğer dış ultrason sonuçları belirgin değilse, doktor bu işlemi vajinaya bir prob yerleştirerek de gerçekleştirebilir.
Eğer başlangıçtaki testler dış gebeliği doğrulayamaz veya reddedemezse, kadının birkaç gün arayla birden çok teste ihtiyacı olabilir.
Dış Gebeliğin Tedavisi Nasıldır?
Dış gebeliğin tedavi yöntemi, gebeliğin büyüklüğü ve konumu gibi faktörlere bağlıdır.
Bazen, doktorlar erken bir dış gebeliği, embriyonun büyümesini durdurmayı amaçlayan bir metotreksat enjeksiyonu ile tedavi ederler. Bu durumda doku genellikle vücut tarafından doğal yollarla atılır.
Eğer hamilelik ilerlemişse, doktorların genellikle anormal gebeliği çıkartmak amacıyla cerrahi müdahale yapması gerekebilir.
Hangi tedavi uygulanırsa uygulansın, bir kadının, gebelik hormonu seviyesinin normale döndüğünden emin olmak için düzenli doktor ziyaretlerine devam etmesi gerekmektedir. Bu süreç birkaç hafta alabilir. Eğer hormon seviyesi hala yüksekse, bu durum bazı ektopik doku parçalarının hala vücutta kalmış olabileceği anlamına gelir. Bu durumda, daha fazla metotreksat tedavisi veya ek bir operasyon gerekebilir.
Gelecek Hamileliklerde Ne Beklenmelidir?
Dış gebelik yaşayan kadınların çoğunluğu, ileride normal gebelikler geçirebilmektedir. Ancak, bir kere dış gebelik yaşamış olmak, kadının ileride yeniden dış gebelik geçirme riskini arttırır.
Hangi Durumlar Dış Gebelik Riskini Arttırır? Her kadın dış gebelik yaşayabilir. Ancak, 35 yaşından büyük kadınlar ve aşağıdaki durumları yaşayan kadınlar için risk daha yüksektir:
- Pelvik inflamatuar hastalık
- Önceki bir dış gebelik deneyimi
- Fallop tüplerinde yapılmış bir operasyon
- Kısırlık problemleri veya ovulasyonu teşvik eden ilaçların kullanımı Bazı doğum kontrol yöntemleri de dış gebelik riskini etkileyebilir. Rahim içi araç (RİA) kullanan ve hamile kalan kadınların dış gebelik yaşama olasılığı daha yüksektir. Sigara içme ve birden fazla cinsel partner sahibi olma durumları da dış gebelik riskini arttırır.
Doktora Ne Zaman Başvurmalıyım?
Eğer dış gebelik riski taşıdığınızı düşünüyorsanız, hamile kalmadan önce doktorunuzla seçeneklerinizi tartışın. Hamile olduğunuzu düşünüyorsanız ve gebeliğin dış gebelik olabileceği konusunda endişeleriniz varsa, doktorunuza başvurun – erken tanı çok önemlidir. Doktorunuz hormon seviyenizi kontrol etmek ve/veya erken bir ultrason yapmak için randevu ayarlayabilir.
Hamile olduğunuzu biliyorsanız ve herhangi bir ağrı, kanama veya dış gebelik belirtileri yaşarsanız, hemen doktorunuzu arayın.
