Otofaji ve Beslenme

Otofaji ve Beslenme Nedir? 

Herkese merhaba, bugün sizlere pek duyulmayan fakat kilo vermede oldukça fazla etkisinin olduğu düşünülen otofajiden bahsedeceğim.

Otofaji Nedir?

Otofaji, vücudun zararlı ve hasarlı organellerinin temizlenmesi işlemine denilmektedir. Otofaji kelimesi “kendi kendini yeme” (self eating) olarak da adlandırılmaktadır.

Otofajinin Aktifleştirilmesi

Açlık, otofajinin güçlü bir uyarıcısıdır. 48 saat aç bırakılan bireylerle yapılan bir çalışmada yağ asidi katabolizasyonunda görev alan β-oksidasyon genlerinde artış gözlenmiştir. Ayrıca serbest yağ asidi, açilkarnitin, oksitlenmiş amino asitte artış gözlemlenirken, Triptofan, kolinfosfat ve gliserofosfokolinde azalma gözlemlenmiştir.

Bu çalışmalarda sonuç olarak;

• Bireyin metabolizmasına bağlı olarak otofaji, insanlarda iki ila dört gün sürebilir. Otofajinin, glikoz ve insülin seviyelerini önemli ölçüde düşürdüğü gözlemlenmiştir.

Glukagon Ve İnsülinin Etkisi

Bilindiği üzere insülin ve glukagon pankreastan salgılanan, vücutta tersinir olarak yani zıt etkilere sahip olan hormonlardır. İnsülin kan şekeri seviyesinin normalden yüksek bir değere çıktığında kandaki şekeri dokulara taşırken, glukagon kan şekeri seviyesinde etkiye girer ve kandaki şeker seviyesini yükseltir.

Glukagon, makro otofaji üzerinde uyarıcı bir etki gösterirken, buna karşın insülinin bu yolun güçlü bir inhibitörü olduğu gözlemlenmiştir.

Otofajinin Yararları

Otofajinin en önemli yararı hücre düzeyinde yaşlanma karşıtı etkisi bulunmasıdır.

Otofajinin virüs ve patojen bakterileri olumsuz olarak etkileyerek bağışıklık sisteminin korunmasında etkili olduğuna dair çalışmalar yapılmaktadır.

Otofaji, tümör tipine göre tümörleri baskılayabilmektedir. Aralıklı beslenme normal hücreleri korurken, kanser hücrelerine karşı kemoterapötik etki gösterdiği ve otofajiyi modüle ettiği gözlemlenmiştir.

Yapılan çalışmalar sonucunda aralıklı orucun güçlü bir otofaji indüktörü olduğundan, ketojenik diyetin otofajiyi arttırabileceği varsayılmıştır.

Ketojenik diyet ile beslenen farelerin karaciğerlerinde otofajinin arttığı gözlemlenmiştir.

Otofajinin bağırsak geçirgenliğini düzenlediği rapor edilmiştir. Bunu lizozomal bozulmasını indükleyerek bariyer işlevi görmektedir.

Hücredeki ER (Endoplazmik retikulum) ve mitokondrideki bozukluklar bağırsak geçirgenliğini indükler E.coli (patojen bakteri) arttırır.

FMT’nin (fekal mikrobiyota transplantasyonu) otofaji ile ilgili olan proteinde bir artışa neden olduğu gösterilmiştir.

Germ-free (mikrobiyotasız) farelerin mikrobiyota ile kolonizasyonu sonucunda Butyrivibrio fibriosolvens (bütirat üreten bakteriyel suş) epitel hücrelerinde ofofajiyi normal seviyelere restore ettiği gözlemlenmiştir.

Sonuç

Vücudu temizleme konusunda faydalı etkileri bulunan otofajinin sağlık üzerinde de olumlu etkileri olduğu düşünülmektedir. Ayrıca mikrobiyota ve bağırsak geçirgenliği ve hastalıkların oluşumları ile de ilişkilidir.

Aralıklı oruç ve ketojenik gibi diyet modelleri ve beslenme düzenlerinin otofajiyi arttırdığı düşünülmektedir.

Kaynakça:

Anding, Al., Baehrecke, E. H. (2015) Autophagy İn Cell Life And Cell Death. Apoptosis And Development. Volume 114, Pages 67–91.

Pietrocola, F., Demont, Y., Castoldi, F., Enot, D., Durand, S., Semeraro, M., Baracco, E. E., Pol, J., Bravo-San Pedro, J. M., Bordenave, C., Levesque, S., Humeau, J., Chery, A., Métivier, D., Madeo, F., Maiuri, M. C., & Kroemer, G. (2017). Metabolic effects of fasting on human and mouse blood in vivo. Autophagy, 13(3), 567–578. https://doi.org/10.1080/15548627.2016.1271513

Moruno, F., Pérez-Jiménez, E., & Knecht, E. (2012). Regulation of autophagy by glucose in mammalian cells. Cells, 1(3), 372-395.

Kesidou, E., Lagoudaki, R., Touloumi, O., Poulatsidou, K. N., & Simeonidou, C. (2013). Autophagy and neurodegenerative disorders. Neural regeneration research, 8(24), 2275.

Antunes, F., Erustes, A. G., Costa, A. J., Nascimento, A. C., Bincoletto, C., Ureshino, R. P., … & Smaili, S. S. (2018). Autophagy and intermittent fasting: the connection for cancer therapy?. Clinics, 73.

Larabi, A., Barnich, N., & Nguyen, H. T. T. (2020). New insights into the interplay between autophagy, gut microbiota and inflammatory responses in IBD. Autophagy, 16(1), 38-51.