Migren ve Beslenme Nedir?
Migren uzunca yıllardan beri bilinen bir hastalık olup birden fazla tipi bulunan ve ataklar halinde gelişen bir baş ağrısı durumudur.
Migren; fizyolojik veya çevre ile tetiklenmesinin yanı sıra yeme içme durumumuza bağlı olarak da tetiklenebilen bir hastalıktır.
Kişisel olarak her insanda farklı olabilmekle beraber bu konuda genel kanı oluşturmuş yaygın tetikleyici gıdalardan bahsetmek mümkündür.
Kafein
Kafein günlük beslenme düzeni içinde sıklıkla yer alabilen çikolata, çay, kahve ve kola gibi besinlerde yaygın olarak bulunmaktadır. Kafein, vazokonstrüksiyon ve uyarıcı nörotransmitterlerin serbest bırakılmasını sağlamakta, beyin ve damar içindeki uyarıcı adenozin reseptörlerinin ve inhibitörlerinin blokajı aracılığıyla çalışmaktadır. Kafeinin etkisi alınan doza bağlı olarak değişmektedir.
Kafein konusunda 2 farklı görüş vardır. Bunlardan ilki aşırı doz kafeinin migreni tetikleyebileceği yönündeyken diğer bir görüşte düzenli olarak fazla miktarda kafein tüketmek ve sonrasında yoksunluk çekmek bağ ağrısı ve migreni tetiklemede rol oynayabilir.
Alkol
Alkol migren tetikleyicileri arasında popüler olan bir içeceklerden biridir. Alkolün migreni neden tetiklediği hakkındaki mekanizma net olarak bilinmese de alkoldeki etanol, biyojenik aminler (histamin, tiramin, feniletilamin ve diğerleri), sülfitler, fenolik flavonoidler, trombositlerden serotonin salınımı ve dehidratasyon oluşturmasıyla ilişkili olduğu düşünülmektedir.
Ayrıca genellikle kırmızı şarap tüketimi sonrası migren ataklarının tetiklendiğini belirten bireyler de vardır.
Çikolata
Alkolden sonra migren ataklarının en yaygın tetikleyicisi olduğu düşünülen çikolata içeriğindeki kafein ve teobromin, feniletilamin gibi biyojenik aminler sebebiyle migren tetikleyicisi olduğu düşünülmektedir.
İşlenmiş Etler
Jambon, salam, sosis, pastırma gibi işlenmiş veya kurutulmuş şarküteri ürünleri içeriğindeki nitrat sebebiyle migreni tetiklediği düşünülmektedir.
Eski Peynirler
Peynir içerisindeki biyojenik aminler migren tetikleyicileri arasında ayrıca değerlendirilmiş olsa da özellikle peynir tüketimiyle migrenin ilişkilendirildiği çalışmalar göz önünde bulundurularak tüketiminin kontrol altında olması gerektiği sonucuna ulaşılabilir.
Peynir bekleme süresi ne kadar uzarsa içerisindeki tiramin miktarı da artacağından ve tiramin kan basıncını yükselterek baş ağrısını tetikleyebileceğinden eski peynir tüketimini sınırlandırmak migren ataklarıyla baş etmede etkili olabilir.
Migrenle Baş Ederken Nasıl Beslenelim?
Bir önceki yazımızda migreni tetikleyen gıdalar bahsetmiştik.
Bu yazımızda ise migren tedavisinde beslenme ve migren ataklarıyla baş ederken hangi besinlerden faydalanılacağından bahsedeceğiz.
1) Magnezyum desteği
Vücudun yaşamsal fonksiyonlarını yerine getirmek için olan biyolojik reaksiyonların birçoğunda yer alan magnezyum migren tedavisi için de önemli bir yere sahiptir.
Migren hastalarında magnezyum emiliminde genetik yetersizlik, böbrekten magnezyum kaybı, stres sebebiyle magnezyum miktarlarının boşalması, düşük besinsel alım ve bazı diğer sebepler nedeniyle yetersizlik gelişebilmektedir. Doktorunuzun önerdiği günlük dozda magnezyum oksit kullanmak migren tedavisinde etkili olabilmektedir.
2) Düzenli beslenmek ve öğün atlamamak
Düzenli ve sağlıklı beslenmek genel vücut iyilik hali için önemli olduğu kadar migren tedavisinde de önemli bir role sahiptir.
Ara öğün atlamak veya uzun süreli açlıklara maruz kalmak hipoglisemi yaratacağından migreni tetikleyebilir.
Düzenli beslenmek ve kan glikoz seviyelerini güvenli aralıklarda tutmak migren tedavisinde etkilidir. Ayrıca basit karbonhidratları sınırlayıp diyet lifini yeterince tüketmek genel sağlığa olan etkileri kadar migren tedavisinde de başarılı sonuçlar verebilir.
3) Uyku kalitesini arttırmak
Hem bağışıklık hem de beden-ruh sağlığı için uykunun hayatımızdaki rolü azımsanmayacak derecede önemlidir. İyi uyku çekmek ve gün ışığından doğru faydalanmak migren ataklarının önlenmesinde de oldukça etkilidir.
Daha iyi bir uyku için çok geç saatte uyumamak; yatağa telefon, tablet, bilgisayar gibi gün ışığını taklit eden mavi ışık kaynaklarıyla girmemek ve uyumadan en az 2 saat önce bu maruziyetleri kesmek iyi bir uyku için son derecede önemlidir. Ayrıca tamamen karanlık veya ışık kaynaklarının minimum seviyelerde olduğu ortamlarda uymak da uyku kalitesini arttırmanın diğer yollarından biridir.
4) Gevşemek ve meditasyon yapmak
Gün içinde yaşanılan koşuşturmalar ve yaşam stresi her anlamda hayat kalitesini düşüren faktörlerdendir. Yoğun stres migreni tetikleyip uzun süreler baş ağrısı çekmenize sebep olabilir. Bunun için stresle başa çıkma yöntemlerini denemek ve yoga, meditasyon veya ibadet gibi kişiyi rahatlatan faaliyetlerde bulunmak vücut stresini azaltıp olası bir migren atağını önlemede yardımcı olabilir.
DİYETİSYEN CEYLAN ÇETİN
