Connect with us

Beslenme

Çölyak

Çölyak hastalığı olan kişiler, gluten tükettiklerinde bağırsaklarındaki villus adı verilen yapılara zarar veren bir bağışıklık yanıtı gösterirler. Bu, besinlerin emilimini zorlaştırır ve bir dizi sağlık sorununa yol açabilir. Bu hastaların bir kısmında, troid bezinin normalden daha az veya çok fazla hormon ürettiği görülmüştür.

Çölyak Nedir? Çölyak hastalığı belirtileri ve tedavisi

Çölyak Nedir?

Çölyak hastalığı, gluten içeren yiyeceklerin tüketilmesi sonucu ince bağırsakta iltihaplanmaya neden olan kronik bir otoimmün bozukluktur. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir proteindir.

Çölyak hastalığı olan kişilerde, gluten, bağışıklık sistemini ince bağırsaklardaki bir tür dokuya (villusa denir) saldırmaya teşvik eder. Bu durum, vücudun gıdalardan besin emme kabiliyetini olumsuz etkiler, çünkü villuslar bu süreçte kilit rol oynarlar.

Çölyak Belirtileri

Çölyak hastalığının belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Bazı insanlar belirti yaşamazken, bazıları ciddi ve rahatsız edici belirtiler yaşayabilir. Ancak, belirtiler genellikle sindirim sistemi ile ilgili olup olmadığına göre ikiye ayrılır.

Sindirim Sistemi İle İlgili Belirtiler:

  1. Karın ağrısı ve şişkinlik
  2. Kronik ishal veya kabızlık
  3. Gaz ve mide ekşimesi
  4. İştahsızlık
  5. Kusma
  6. Kilo kaybı

Sindirim Sistemi İle İlgili Olmayan Belirtiler:

  1. Yorgunluk ve enerji eksikliği
  2. Baş ağrısı ve migren
  3. Demir eksikliği anemisi
  4. Ağızda aftöz ülserler (ağız yaraları)
  5. Kemik veya eklem ağrısı
  6. Deri döküntüleri (Dermatitis herpetiformis olarak bilinen bir çeşit)
  7. Sinir sistemi problemleri (örneğin, el ve ayaklarda uyuşma veya karıncalanma)
  8. Kadınlarda adet döngüsü bozuklukları
  9. Çocuklarda ve gençlerde gelişme ve büyüme bozuklukları

Bu belirtilerden herhangi birine sahipseniz ve çölyak hastalığınız olabileceğini düşünüyorsanız, bir doktora başvurmanız önemlidir. Çölyak hastalığı, kan testleri ve endoskopi gibi testlerle teşhis edilebilir. Tedavi genellikle ömür boyu süren bir gluten içermeyen diyet gerektirir.

Sonradan Çölyak Hastalığına Sahip Olunur Mu?

Evet, çölyak hastalığı her yaşta ortaya çıkabilir ve herkes bu hastalığı geliştirebilir. Bir kişi çocuklukta veya yetişkinlikte bile çölyak hastalığı belirtileri gösterebilir. Bu durum, genellikle çevresel faktörler, stres veya cerrahi gibi olayların bağışıklık sistemini tetiklemesi sonucu oluşur.

Çölyak hastalığı genetik bir predispozisyon gerektirir. Yani, çölyak hastası bir aile üyeniz varsa, sizin de çölyak hastalığı geliştirme riskiniz daha yüksek olacaktır. Ancak, genetik predispozisyon tek başına çölyak hastalığının gelişmesine neden olmaz. Genellikle bir çevresel tetikleyici de gereklidir.

Bununla birlikte, çölyak hastalığı belirtileri göstermeye başladığınızda, bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir. Çölyak hastalığı, kan testleri ve ince bağırsak biyopsisi gibi testlerle teşhis edilebilir.

Çölyak Hastalığının Tanısı

Çölyak hastalığının tanısı, genellikle bir dizi testin yapılmasının ardından sağlık profesyonelleri tarafından konulur. İşte bu süreç genellikle nasıl işler:

  1. Tıbbi Geçmiş ve Fiziksel Muayene: Doktorunuz belirtileriniz hakkında konuşacak ve tıbbi geçmişinizi ve ailenizin tıbbi geçmişini değerlendirecektir. Fiziksel bir muayene de yapılabilir.
  2. Kan Testleri: Çölyak hastalığını teşhis etmek için genellikle bir dizi kan testi yapılır. Bu testler, çölyak hastalığı olan kişilerin kanında genellikle yüksek olan belirli antikorları arar.
  3. Endoskopi ve Biyopsi: Kan testlerinde çölyak hastalığına işaret eden belirtiler bulunursa, doktorunuz muhtemelen bir endoskopi ve biyopsi prosedürü önerir. Bu prosedürde, bir endoskop (ince bir, esnek bir tüp) ağzınızdan mideye ve ince bağırsağa yerleştirilir. Bu, doktorunuzun ince bağırsak duvarınızın bir bölümünü görüntülemesini ve biyopsi için bir doku örneği almasını sağlar. Bu doku örneği daha sonra mikroskop altında incelenir.
  4. Genetik Testler: Çölyak hastalığı genetik bir yatkınlık gerektirir, bu yüzden doktorunuz genetik testler yapabilir. Bununla birlikte, bu testler genellikle sadece belirli durumlarda kullanılır, çünkü çölyak hastalığı genlerine sahip olmak hastalığın gelişeceği anlamına gelmez.

Bu testlerin sonuçlarına dayanarak, doktorunuz çölyak hastalığınız olup olmadığını teşhis edebilir. Eğer çölyak hastasıysanız, tedavi genellikle ömür boyu süren bir gluten içermeyen diyet gerektirir. Bu diyet, ince bağırsak duvarınızın iyileşmesine ve belirtilerin hafiflemesine yardımcı olabilir.

Çölyak Hastalığının Tedavisi

Tek bir tedavisi vardır o da hastaların ömürleri boyunca gluten içermeyen diyet uygulamasıdır. Diyetlerinden hayat boyu buğday, çavdar, arpa, yulaf gibi tahıl ürünlerini gluten içerdikleri için  tamamen çıkarmalıdırlar. Tanı aldıktan 3 ay kadar laktozsuz diyet önerilir.

Çölyak Hastalığında Yasaklar

Çölyak hastalığı olan bireylerin gluten içeren her türlü yiyecek ve içeceği tüketmemesi gerekmektedir. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi bazı tahıllarda bulunur ve birçok farklı türde yiyecek ve içecekte kullanılır. İşte çölyak hastalığı olan kişilerin kaçınması gereken bazı gıda ve içecekler:

  1. Buğday Ürünleri: Ekmek, makarna, kraker, gevrek, un ve buğday bazlı diğer gıdalar genellikle gluten içerir.
  2. Arpa ve Çavdar Ürünleri: Arpa ve çavdar bazlı birçok ürün, çorba, biralar ve viski de dahil olmak üzere gluten içerir.
  3. Hazır Gıdalar: Hazır gıdalar genellikle gluten içerir. Bu, hazır soslar, hazır yemekler, hazır tatlılar ve hatta bazı hazır salatalar ve diğer “sağlıklı” seçenekleri içerir.
  4. İşlenmiş Et Ürünleri: Sosis, salam, sucuk gibi işlenmiş et ürünlerinde de gluten bulunabilir.
  5. Birçok Tatlı ve Atıştırmalık: Kekler, kurabiyeler, bisküviler, pasta ve diğer birçok tatlı ve atıştırmalık ürün genellikle gluten içerir.

Çölyak hastalığı olan kişilerin, bir ürünü satın almadan önce her zaman etiketleri okuması ve içindekiler listesinde “gluten” kelimesini araması önerilir. Ayrıca, birçok üretici artık ürünlerinin gluten içerip içermediğini belirtmek için etiketlere “gluten içerir” veya “gluten içermez” ifadelerini ekler.

Her zaman tamamen doğal ve işlenmemiş gıdaların, özellikle de meyve, sebze, et, balık ve süt ürünlerinin güvenli olduğunu unutmayın. Ancak, bu tür gıdaları pişirirken veya hazırlarken, gluten içeren gıdalarla çapraz kontaminasyonu önlemek için dikkatli olunması gereklidir.

Çölyak Hastaları İçin Öneriler

Advertisement

Gıdaların içerikleri çok iyi okunmalıdır. “Gluten içerir” ibareleri gıdalar tüketilmemelidir.

  • Bira, şarap, viski, likör gibi içeceklerden sakınılmalıdır.
  • Gluten içeren ve içermeyen gıdalar ayrı yerlerde saklanmalıdır.
  • Aynı fırında yemek pişirilmeden önce fırın mutlaka temizlenmelidir.

Mutfakta glutenle temas (bulaşma) olmamalıdır. Glutensiz ürünlerin hazırlandığı aletler farklı olmalıdır.

Ben Simge Pekengin.1999 yılında İstanbul’da doğdum.2022 yılında Sağlık Bilimleri Üniversitesinden mezun oldum.Üniversitemin son senesinde çeşitli hastanelerde staj yapma fırsatı buldum.Staj yaptığım hastaneler İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi, Gaziosmanpaşa Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Bayrampaşa Devlet Hastanesidir. Bu stajlarımda obezite, kalp hastalıkları, hiperkolesterolemi, hipertansiyon, çocuk hastalıkları, kanser, böbrek hastalıkları, gut, karaciğer hastalıkları gibi çeşitli hastalıklara sahip hastalarla çalıştım.Aynı zamanda staj yaptığım hastanelerde toplu beslenme sistemleri alanında da tecrübe edindim.Şu anda online diyet ve beslenme danışmanlığı yapmaktayım.

Son Eklenenler

Troid ve Gluten Troid ve Gluten
Beslenme3 ay ago

Troid ve Gluten

Troid bezinin fonksiyonları, metabolik süreçler, protein sentezi, vücut sıcaklığı ve daha fazlası gibi vücuttaki bir dizi önemli işlevi düzenler. Troid...

Cilt Sağlığına Faydalı Besinler Cilt Dostu Besinler Vitamin ve Mineraller Cilt Sağlığına Faydalı Besinler Cilt Dostu Besinler Vitamin ve Mineraller
Sağlıklı Yaşam3 ay ago

Cilt Dostu Besinler

Cilt sağlığınız için gerekenler, her biri özenle seçilmiş ipuçları ve taktiklerle bir tık ötenizde. Şimdi okuyun ve cilt sağlığınızı en...

Obezite Hangi Hastalıklara Neden Olur? Obezite Hangi Hastalıklara Neden Olur?
Sağlıklı Yaşam3 ay ago

Obezite Hangi Hastalıklara Neden Olur?

Obezite ve Hastalıklar Bir yemek kültürüne sahip olan toplumumuzda, yemek sadece bir ihtiyaç değil, aynı zamanda bir neşe kaynağı, bir...

Glisemik İndeks ve Glisemik Yük Glisemik İndeks ve Glisemik Yük
Beslenme3 ay ago

Glisemik İndeks (GI)

Glisemik indeks (GI), yiyeceklerin kan şekerini yükseltme yeteneğini ölçen bir sistemdir. Bir besinin glisemik indeksi, o besinin içindeki karbonhidratların kan...

MS (Multipl Skleroz) Hastalığı MS (Multipl Skleroz) Hastalığı
Sağlıklı Yaşam3 ay ago

MS (Multipl Skleroz) Hastalığı

Multipl skleroz (MS), merkezi sinir sistemi olan beyin ve omurilikteki sinir liflerini etkileyen kronik bir hastalıktır. Multipl skleroz, bağışıklık sisteminin...

İnflamatuar Bağırsak Hastalığı İnflamatuar Bağırsak Hastalığı
Sağlıklı Yaşam3 ay ago

İnflamatuar Bağırsak Hastalığı

Yaygın olarak görülen İnflamatuar bağırsak hastalığı (IBD) otoimmün hastalıklar sınıfında yer alan kronik bir sağlık sorunudur. Ülseratif kolit ve crohn...

İltihaplı Romatizma İltihaplı Romatizma
Sağlıklı Yaşam3 ay ago

Romatoid Artrit (İltihaplı Romatizma) Nedir?

Romatoid artrit, bağışıklık sisteminin vücudun kendi hücrelerine saldırması sonucu oluşan kronik bir enflamatuar hastalıktır. Bu durum, özellikle eklemleri etkiler ve...

Cinsel İsteksizlik Cinsel İsteksizlik
Cinsel Sağlık3 ay ago

Cinsel İsteksizlik

Cinsel isteksizlik, cinsel dürtü eksikliği veya libidoda azalma olarak tanımlanır ve birçok erkek ve kadını etkileyebilir. Cinsel isteksizliğin nedeni fiziksel,...

Penis Eğriliği Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılır? Penis Eğriliği Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılır?
Cinsel Sağlık3 ay ago

Penis Eğriliği Nedir?

Penis eğriliği, ereksiyon halinde penisin yana, yukarı veya aşağı doğru bükülmesi durumudur. Bu durum, Peyronie hastalığı olarak da bilinir ve...

Kolesterol Nedir Kolesterol Nedir
Sağlıklı Yaşam4 ay ago

Kolesterol

Bu makale, HDL ve LDL olmak üzere iki farklı kolesterol türünü ve bunların diyabetle olan ilişkisini anlatır. Kolesterol seviyelerinin önemini...

Diyabetik Ketoasidoz Diyabetik Ketoasidoz
Sağlıklı Yaşam4 ay ago

Diyabetik Ketoasidoz

Diyabetik Ketoasidoz (DKA), yüksek kan şekeri seviyeleri ve vücutta asidin birikmesi ile karakterize bir durumdur. Genellikle tip 1 diyabetli kişilerde...

Şeker Hastalığı Diyabet Şeker Hastalığı Diyabet
Sağlıklı Yaşam4 ay ago

Şeker Hastalığı (Diyabet)

Şeker hastalığı (diyabet), vücudun kan şekerini (glikoz) düzgün bir şekilde kullanamadığı bir durumdur. Glikoz, vücudun enerji kaynağıdır ve yiyeceklerden elde...

Panik Atak Nedir? Nasıl Teşhis Edilir? Belirtileri ve Tedavisi Panik Atak Nedir? Nasıl Teşhis Edilir? Belirtileri ve Tedavisi
Sağlıklı Yaşam4 ay ago

Panik Atak

Panik ataklar, beklenmedik bir anda yaşanabilen, yüksek seviyede korku ve rahatsızlık hissiyle karakterize durumlardır. Bu durumlar genellikle belirli bir tehlike...

Messi’nin Diyet ve Antrenman Programı Messi’nin Diyet ve Antrenman Programı
Spor4 ay ago

Messi’nin Diyet ve Antrenman Programı

Lionel Messi, dünya futbolunun gelmiş geçmiş en büyük oyuncularından biri olarak kabul edilir. Ancak, Messi'nin üstün yetenekleri sadece doğuştan gelen...

Futbolcular Neler Yememeli Futbolcular Neler Yememeli
Spor4 ay ago

Futbolcular Neler Yememeli?

Futbolcular Neler Yememeli: İdeal performans için hangi gıdalardan kaçınmanız gerektiğini öğrenin. Futbolcuların diyetinden çıkarılması gereken gıdalar hakkında bilgi edinin ve...

Ezekiel Ekmeği Ezekiel Ekmeği
Diyet4 ay ago

Ezekiel Ekmeği

Ezekiel ekmeği, tam tahıl ve baklagillerin birleşimiyle oluşturulan sağlıklı ve besleyici bir ekmek çeşididir. Yüksek lif, protein ve sağlıklı yağlar...

Veganlık ve vejetaryenlik Veganlık ve vejetaryenlik
Sağlıklı Yaşam4 ay ago

Veganlık ve Vejetaryenlik

Veganlık ve vejetaryenlik, sağlık, etik ve çevre konularında bilinçli beslenme tercihleridir. Bu makalede, veganlık ve vejetaryenliğin faydaları, beslenme önerileri ve...

D Vitamini ve Bağışıklık Sistemi D Vitamini ve Bağışıklık Sistemi
Vitaminler4 ay ago

D Vitamini ve Bağışıklık Sistemi

D vitamini, bağışıklık sistemi üzerinde önemli bir etkiye sahip olan güçlü bir vitamindir. Bağışıklık sistemi hücrelerinin aktivasyonunu artırır, aşırı bağışıklık...

Kalp Sağlığını Destekleyen Besinler Kalp Sağlığını Destekleyen Besinler
Sağlıklı Yaşam4 ay ago

Kalp Sağlığını Destekleyen Besinler

Sağlıklı bir kalp için beslenme çok önemlidir. Bu makalede, kalp sağlığını destekleyen en iyi besinleri keşfedin. Omega-3 yağ asitleri içeren...

En İyi Uyku Alışkanlıkları ve Uykunun Önemi En İyi Uyku Alışkanlıkları ve Uykunun Önemi
Sağlıklı Yaşam4 ay ago

En İyi Uyku Alışkanlıkları ve Uykunun Önemi

Sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek ve gün içinde enerjik olabilmek için kaliteli bir uyku almak önemlidir. Bu makalede, size en iyi...

Etiketler

Zayiflama.Gen.TR editörleri tarafından hazırlanan bu web sitesindeki bilgiler tıbbi tavsiye yerine geçmemesi gereken bilgileri sağlar. Tıbbi tavsiyeler konusunda uzman sağlık hizmeti sağlayan doktor, kayıtlı diyetisyen, eczacı vb. kişiler tarafından verilmelidir. Diyet, zayıflama veya genel sağlık sorunlarınız hakkında tıbbi desteği konusunda uzman kişilerden almalısınız. Ayrıca sitemizde yayınlanan ürün, hizmet veya kuruluşlar zayiflama.gen.tr tarafından onaylanmaktadır anlamına gelmez. Sitemizi ziyaret eden tüm kullanıcılar bu uyarılarımızı dikkate almış olarak kabul edilir.

© 2023 Zayiflama.GEN.TR. Web Tasarımı SEOLOG SEO Ajansı